Graj na instrumentach, NUTY NA FLET

Graj na instrumentach

Graj na instrumentach, NUTY NA FLET - wszystkie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->SCENARIUSZLEKCJI MUZYKIMUZYKAKLASY 4–6– twórczalekcja plastykiWitold lutosłaWski.kompozytorWieloWarstWoWy.GRAJ NA INSTRUMENTACHtwórcza lekcja muzyki.scenariuszlekcji plastyki w klasach4–6sylwia Zabor-ŻakowskaJesienna spiżarniaSCENARIUSZMUZYKIW KLASACH 4–6 4–6LEKCJE LEKCJI MUZYKI W KLASACHPROJEKT PRZYGOTOWANY PRZEZ KLASĘ 6.OLIVIA KACZYŃSKA1MUZYKAKLASY 4–6WstępZacznijmy od pytania: dlaczego muzyki uczymy się w szkole? Czemu to służy? Według podstawy programowejlekcje muzyki mają zachęcać i rozbudzać potrzebę samodzielnego uczestnictwa uczniów w kulturze muzycznej.Dlatego należy wspierać zainteresowania muzyczne dzieci i „wskazywać przyjemność, jaką daje czynne lub bierneobcowanie z muzyką1”. To jednak nie odpowiada na początkowe pytanie. Przecież dziecko i tak obcuje z muzyką:w telewizji, internecie, grach komputerowych. Dlaczego trzeba jeszcze uczyć jej w szkole?ZaletyGłównym celem wychowania muzycznego w szkole jestrozwój zainteresowań muzycznychizdolności muzycz-nych dzieci. Ale muzyka wpływa także na ogólny rozwój dziecka i na jego sposób odbierania świata. Właśniedlatego jest w wprowadzona do szkolnictwa ogólnego jako przedmiot obowiązkowy. Za pomocą muzyki możnarozwijać nie tylko specyficzne zdolności muzyczne – jak np. wrażliwość na wysokość, barwę dźwięków czy rytm –ale także wyobraźnię, wrażliwość uczuć oraz rozmaite procesy poznawcze. To ostatnie jest szczególnie ważne.Na świecie jest wiele badań, które wyraźnie pokazują, że dzieci, które muzykują, lepiej się uczą także na innychprzedmiotach – szybciej zapamiętują (ponieważ rozwijają swoją pamięć), mają bardziej podzielną uwagę, dziękiktórej mogą dokonywać szybszych operacji myślowych na abstrakcyjnym materiale, są bardziej spostrzegawczei skupione. Jest to bardzo ważne dla rozwoju młodego człowieka i nie sposób tego przecenić. Dlatego dobrze, żekażde dziecko ma możliwość kształcenia muzycznego – choćby w niewielkim zakresie – w szkole powszechnej.1Podstawa programowa z komentarzami. Tom 7. Edukacja artystyczna i kulturalna. s. 31 [Muzyka. II etap edukacyjny.Zalecane warunki i sposób realizacji]1MUZYKAKLASY 4–6Analiza trudnościNiestety, efekty najczęściej wcale nie są takie, jakich spodziewamy się po powyższym opisie i wyniki dzieci ze szkółogólnokształcących zasadniczo różnią się od wyników dzieci ze szkół muzycznych. Dlaczego tak się dzieje?•Po pierwsze, wynika to z liczby godzin przeznaczonych na edukację muzyczną – w szkolnictwie muzycznymbędzie to kilka godzin tygodniowo, w ogólnym najwyżej jedna.•Po drugie, dzieci w szkołach muzycznych muzykują zespołowo – śpiewają w chórze, grają na instrumentach,co jeszcze bardziej wpływa na ich rozwój ogólny. Muzykowanie zbiorowe, a szczególnie gra na instrumentachw grupie wymaga dyscypliny i współdziałania. Uczeń nie tylko musi poradzić sobie z techniczną trudnościąmelodii, ale także współdziałać z pozostałymi grającymi, przestrzegając ustalonego pulsu czy rytmu.•Po trzecie, muzyka w szkołach ogólnych jest traktowana jako tzw. „michałek”, czyli przedmiot mniej ważny.Dlatego bardzo często to właśnie na muzyce, plastyce, technice dzieci mają np. szczotkowanie zębów albowarsztaty z pedagogiem szkolnym. Niewiele osób rozumie, że te przedmioty też mogą mieć znaczenie dlaogólnego rozwoju dziecka. To lekceważące podejście do lekcji muzyki przenosi się z dorosłych na dzieci – więci one przestają się przykładać do nauki, a nawet powtarzają za rodzicami, że „na muzyce powinno się robićtylko to, co przyjemne, a nie uczyć…”. Oczywiście, warto realizować lekcje tak, aby były przyjemne i dawałyuczniom dużo radości, ale to nie znaczy, że niczego nie powinny wnosić.Te negatywne tendencje powinniśmy zmienić – poprzez rozmiłowanie dzieci w muzyce, które najszybciej się rozwija,gdy dziecko czynnie współuczestniczy w wykonawstwie muzycznym. Kiedy pytam dorosłych i dzieci, co najbardziejich poruszało w lekcjach muzyki, najczęściej słyszę tę samą odpowiedź: gra na instrumentach. Czasami jest towspominane jako koszmar, czasami jako największa radość. Spróbujmy bliżej przyjrzeć się zagadnieniuinstrumentów melodycznych w szkole.Wielu nauczycieli boi się grać na lekcjach muzyki na instrumentach. Obawiają się hałasu, kłopotów z dyscypliną, zbytwielkich trudności. Tymczasem dla uczniów może to być fascynująca przygoda. W dzieciach jest naturalna ciekawośćinstrumentów. Nawet zupełnie małe dzieci (2–3-latki) chętnie naśladują granie na instrumentach – sposób ichtrzymania, ruchy potrzebne do uzyskania dźwięku itp., szczególnie, kiedy widzą muzyka-instrumentalistę. Jest wielepiosenek, w których treści pojawia się instrument i dzieci ilustrują tekst ruchem – właśnie pokazując sposób grania.Stąd też nie dziwi, żedla wielu dzieci nauka gry na instrumencie jest marzeniem– w naszej rzeczywistościcoraz łatwiejszym do zrealizowania. W wielu miejscowościach są ogniska muzyczne, domy kultury, w którychmożna podjąć naukę gry na wybranych instrumentach – najczęściej będą to keyboard, pianino, gitara czy skrzypce.Szkolnictwo powszechne daje możliwość dotarcia do każdego dziecka, a dzięki specyfice miejsca, jakim jest szkoła,pozwala właściwie zorganizować i ukierunkować wysiłek, niezbędny do poznania muzyki. Jednak, pomimo dośćnaturalnego zainteresowania dzieci wykonawstwem, szkolnictwo ogólne raczej nie przyczynia się do wzrostu umie-jętności muzykowania na instrumentach w społeczeństwie. Dlaczego?Przyczyny trudności•Dla wielu nauczycieli granie na instrumencie to ogromny stres, spowodowany własnymi brakami – ponieważ samisłabo grają, „usztywniają się” przy uczeniu i dziecko to czuje. dlatego nie znajduje w takiej nauce przyjemności.•Granie wymaga wysiłku: poznania „chwytów”, położenia dźwięków na instrumencie, oswojenia z zapisemmuzycznym (niekoniecznie nutowym) i sprawnym odczytywaniem go. Dla niektórych dzieci może to być znie-chęcające.2MUZYKAKLASY 4–6•Wielu nauczycieli boi się bałaganu i braku dyscypliny na lekcji. Rzeczywiście, niewłaściwie użyte instrumentypotrafią zrobić duży hałas. Jednak warto zwrócić uwagę, że zbiorowe muzykowanie uczy współdziałania w gru-pie, dyscypliny i odpowiedzialności oraz pozytywnie wpływa na tworzenie więzi w danej grupie.•Niektórzy nauczyciele podchodzą do grania zbyt rygorystycznie – ich dążenie do precyzji zabija w dzieciachradość z obcowania z muzyką i prowadzi do zniechęcenia.Jak więc sprawić, aby dzieci grały i robiły to chętnie, stale podnosząc swoje umiejętności?Poczucie sukcesuPrzede wszystkim należy pamiętać o nadrzędnym celu lekcji muzyki w szkole: wychowaniu świadomych odbiorcówsztuki – takich, którzy mająpotrzebę obcowania z muzyką, którzypragną nie tylko jej słuchać, ale i wykony-wać. Aby to osiągnąć, muzyka musi być przyjemnością, musi interesować i cieszyć, a uczeń powinien się nią bawić.I tu dochodzimy do bardzo ważnej kwestii:poczucia sukcesu ucznia. Da się go osiągnąć na małych, krótkichformach prostych utworków. Bazując na prostocie można stopniowo zwiększać trudność, rozwijać umiejętnościi dochodzić do wartościowych utworów. Nie każdy musi być wirtuozem. Obecnie diagnozuje się tak wiele dysfunk-cji wśród uczniów, że dla wielu z nich nawet opanowanie dźwięków gamy C-dur na wybranym instrumencie będzienie lada wyzwaniem. Dlatego należy pamiętać o zróżnicowanych możliwościach poszczególnych dzieci. Utwórmożna zrealizować na wiele sposobów –np. łatwiejsze takty dać uczniom o mniejszych możliwościach, trudniejszetym bardziej zaawansowanym. Także podział na trudniejszą melodię i łatwy akompaniament świetnie się sprawdzaw przypadku zróżnicowanej grupy uczniów. Kiedy uczeń gra utwory na swoją miarę, owo „poczucie sukcesu”(„radzę sobie!”) utwierdzi go w przekonaniu, że muzyka jest dla niego dostępna, że tu może coś osiągnąć. I ponie-waż będzie się rozwijał muzycznie – zacznie się rozwijać także w innych dziedzinach.Przeanalizujmy zatem, w jaki sposób wprowadzać grę na instrumentach, aby dla dziecka była przyjemnością.Rytmiczne akompaniamenty i aktywne słuchanie muzykiAby uczeń grał na instrumentach melodycznych, należy zacząć od… akompaniamentów rytmicznych. To najprost-szy sposób na naukę dyscypliny przebiegu rytmicznego. Najbardziej dostępnym sposobem akompaniowania sąoczywiściegestodźwięki, czyli wykorzystanie ciała jako instrumentu perkusyjnego (klepanie, klaskanie, tupanieitp.). Potem gestodźwięki można przełożyć na granie na instrumentach perkusyjnych.Drugim krokiem jest tzw. „aktywne słuchanie muzyki” z akompaniamentem – czy to rytmicznym, czy to melodycz-nym. Można włączać uczniów w granie wybranych fragmentów utworu lub granie prostego akompaniamentupodczas jego słuchania. Przykładem z naszego podręcznikaNuty, smyki i patykidla klasy 4 jest granie rytmu utwo-ruKrople deszczuSibeliusa, a następnie powtórzenie zaobserwowanego rytmu na instrumencie melodycznym – napodanym dźwięku2. Ten fragment służy przełożeniu zjawiska, które dziecko słyszy, na muzyczny zapis. Czyli odpraktyki dochodzimy do teorii. Pomaga też utrwalić poznany dźwięk na instrumencie melodycznym (flecie/dzwon-kach/flażolecie) w konkretnym utworze.2Nuty, smyki i patyki.Klasa 4, cz. 1, s. 28-29.3MUZYKAKLASY 4–6Innym przykładem aktywnego słuchania muzyki może być początkowy fragmentPreludium e-mollChopina – po-czątkowo zaśpiewany z podanym tekstem, a następnie zagrany3. Ze względu na trudniejszy rytm (wartości z krop-ką) do grania proponowany tutaj jest zapis alternatywny:ChhChChJeszcze innym przykładem aktywnego słuchania muzyki jest granie standardu jazzowegoC-jam blues(początkowoze śpiewaniem, potem samo granie). Linia melodyczna jest bardzo prosta, ale głównym celem jest wprowadzenieprzesunięcia rytmicznego (w 3 takcie), charakterystycznego dla muzyki rozrywkowej (w tej lekcji omawiany jestjazz).Akompaniament melodycznyKolejnym etapem może być akompaniament melodyczny (drugi głos) do piosenek, których dzieci akurat się uczą,czyli niezależna linia melodyczna, oparta na dźwiękach wchodzących w skład akordów (harmonii) utworu. W na-szych podręcznikach z cykluNuty, smyki i patykitaki typ akompaniamentu pojawia się często w początkach naukigry na instrumencie, np. kolędzieLulajże Jezuniu,pastorałceKaczka pstra,piosenkachGaik,Witaj majowa jutrzen-ko.Dobrze, gdy taki akompaniament składa się z powtarzających się schematów melodycznych lub jest opartytylko na kilku dźwiękach. Ułatwia to uczniowi objęcie większego fragmentu wyobraźnią i poprawne wykonanie.Poniższy przykład przedstawia akompaniament do piosenkiPrzybyli ułani pod okienko5. Składa się on tylko z dwóchdźwięków – już znanego c' oraz wprowadzanego f. Uczeń, mając tylko dwie wysokości do dyspozycji i stały rytm,nie odczuwa dyskomfortu związanego z nowym dźwiękiem, gdyż jest w stanie świadomie grać wskazaną nutę.W prezentowanym poniżej przykładzie akompaniament do kolędyLulajże Jezuniu6składa się tylko z 4 dźwięków(e, f, g, a) i zawiera schemat, czyli układ dźwięków się powtarza (zmiana dotyczy tylko ostatniego dźwięku, w linij-kach 1, 2 i 4). Nieco inny jest początek 3 linijki, ale i on nie przedstawia sobą większych trudności, gdyż zawierainną kombinację tych samych elementów.Nuty, smyki i patyki.Klasa 4, cz. 1, s. 45.Nuty, smyki i patyki.Klasa 4, cz. 2, s. 36.5Nuty, smyki i patyki.Klasa 4, cz. 1, s. 63.6j.w., s. 74344 [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

tgshydraulik.opx.pl