Grecja warunki naturalne, 1.I Pierwsze cywilizacje

Grecja warunki naturalne

Grecja warunki naturalne, 1.I Pierwsze cywilizacje

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
//-->NARODZINYGRECJI KLASYCZNEJgreckiegorozważane są niezależnie od siebie i wykorzystywane do celówspołecznychi politycznych. Tom ten poświęcamy rozważaniom na tematsposobu,w jaki funkcjonowały razem te elementy, które w epokachpóźniejszych wypreparowano z kontekstu w celu wykorzystania ich nawłasnepotrzeby. Wytwory kultury klasycznej stanowią świadectwa poma-gającew zrozumieniu i rozwiązaniu zagadki. Odtwarzamy obraz świata,którystworzył taką sztukę, literaturę i filozofię, jakie stały się wzorcem dlaEuropejczyków żyjących w następnych wiekach.,Srodowisko naturalne GrecjiWysunięty na południe półwysep grecki leżący w środkowej części basenuMorza Śródziemnego tworzą niewielkie wyżyny oraz małe i większe nizinyoddzielone górami. Lądowych szlaków komunikacyjnych jest niewiele,aszlaków prowadzących ku północnym regionom Europy jeszcze mniej.Poszarpana linia brzegowa półwyspu tworzy mnóstwo bezpiecznych zatokportowych i ułatwia podróżowanie morzem czy to wzdłuż wybrzeża, czy teżzwyspy na wyspę.Świadectwaarcheologiczne dowodzą, że już w trzecimtysiącleciu p.n.e. istniały uczęszczane szlaki przybrzeżne i pełnomorskiew południowej części Morza Egejskiego. Także w okresie klasycznym mo-rze umożliwiło Ateńczykom utworzenie potężnej sieci państw sprzymierzo-nych wokół ich"imperium";do rywalizującego z Atenami związku podprzewodnictwem Sparty, miasta dysponującego najpotężniejszą armią lądo-wą, należały także miasta leżące poza Peloponezem.Ukształtowanie fizyczne terenu i warunki klimatyczne nie sprzyjałyrozwo-jowi rolnictwa zarówno w Grecji właściwej, jak i na wyspach. Długie, suchei wietrzne lata oraz wilgotne zimy sprawiają, że południowo-wschodnia częśćpółwyspu greckiego otrzymuje zazwyczajzbyt małą ilość opadów, by możnatam było uprawiać rośliny warzywne bez nawadniania. Pojawiające się okreso-wo anomalie pogodowe sprawiają, że w latach suszy nawet uprawy niewymagające znacznych ilości wody mogą zostać w tym rejonie zupełniezniszczone, a okresy nieurodzaju nie są rzadkością. Na wyżynach ilość opadówjestwystarczająca, ale wyżynnych obszarów nadających się pod uprawę jestniewiele, panujące tam chłody opóźniają dojrzewanie pewnych upraw, takich15GRECJAKLASYCZNAjak winorośl, a inne rośliny, na przykład drzewa oliwne, doskonale znosząceokresy suszy, nie znoszą górskich zim.Od epoki brązu Grecy z terenów Grecji kontynentalnej i wysp naMorzach Egejskim i Jońskim żeglowali i osiedlali się w innych częściachbasenu Morza Śródziemnego, a jednym z powodów takiego postępowaniabyło poszukiwanie lepszych warunków do uprawy roli: klimat Sycylii jestbardziej wilgotny niż Grecji, a greckie osadnictwo w Kyrenie objęło tęczęść Afryki północnej, w której ilość opadów jest znaczna. W tych dale-kich regionach możliwa była monokulturowa uprawa zboża przeznaczone-go głównie na rynek; na obszarach Grecji właściwej istotne znaczenie miałołączenie rolnictwa z hodowlą zwierząt oraz zróżnicowanie upraw. Podsta-wową strategią każdego drobnego rolnika było przewidywanie, co przynie-sie nadchodzącyrok,gromadzenie części produkcji na zapas i przeznaczaniereszty na własne potrzeby i na sprzedaż.Klimat miał także wpływ na szlaki komunikacyjne. Zimy są dość wilgotne- w szczególności na terenach górskich - toteż tworzą się tam okresowestrumienie,częstoniemożliwe do przebycia; w czasach starożytnych i nowo-żytnych krążyło wiele opowieści o nagłych powodziach, które po prostuzmiatały z powierzchni ziemicałewioski lub pola. Dodając do tego nieprze-widywalne, kapryśne morza, po których podróżowanie było ryzykowne,komunikacja zimą była bardzo utrudniona: zarówno handel, jak i wojnymożna było prowadzić tylko podczas długiego lata. Miasto mogło miećpewność, że w okresie zimowych miesięcy żaden przybysz nie zakłóci jegospokoju, toteż mieszkańcy, starając się przetrwać czy też szukając rozrywki,mogli liczyć jedynie sami na siebie lub na innych mieszkańców.Dziki krajobraz stanowiący tło dla działalności człowieka prawdopodob-nie nie różnił się zbytnio od krajobrazu dzisiejszej Grecji. W kilku częściachkraju rozciągają się wapienne doliny pełne lejkowatych, bagnistych zagłę-bień; od epoki brązu podejmowano częste próby osuszenia tych terenówrzadko uwieńczone sukcesem, jednak moczary i bagna pozostały niezmien-nie ważnym elementem pejzażu, którego dziś nie dostrzeżemy dziękisystematycznym pracom melioracyjnym. Także teza o masowym ogałaca-niu Grecji z lasów od czasów starożytnych wydaje się błędna: obecnieGrecja ma znacznie większy areał lasów niż miała pięćdziesiąt lat temu,a w okresie klasycznym terytoria greckie mogły być jeszcze słabiej zalesioneniż obecnie.ARODZINYGRECJIKLASYCZNEJGranicamiędzy obszarem pól uprawnych a nieużytkami zmieniała się'Nzależnościod stanu zaludnienia. Istnieją pewne świadectwa, że w piątym,ajeszczebardziej czwartym stuleciu pod uprawy zajęto znaczną część daw-nychnieużytków. We wszystkich epokach odbywała się intensywna eks-ploatacjadzikich terenów, na których poszukiwano opału i pożywienia;?roduktymleczne i mięso, będące podstawą pożywienia ludności w mia-stach,uzyskiwano od zwierząt wypasanych na terenach nie objętych upra-wą.Surowykrajobraz miał także znaczenie w stosunkach między miastami:?a5terzeprzemieszczający się po obszarach górskich oddzielających poszcze-gólneośrodki miejskie zapewniali szybki przepływ informacji, często naznaczneodległości i, jak świadczy treść tragedii SofoklesaKrólEdyp,::tajepiejpoinformowanymi ludźmi nie zawsze byli członkowie elity.l [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

tgshydraulik.opx.pl